Διαταραχές Ακουστικής Επεξεργασίας στα Παιδιά
«Όταν μιλάω στο παιδί μου δεν με ακούει…»
«Το παιδί μου ακούει αλλά δεν ανταποκρίνεται όταν του μιλάω».
«Δεν μου απαντάει όταν είναι αφηρημένος/η».
Η ακοή θεωρείται θεμελιώδης λίθος παραγωγής λόγου, αρχικά, κι επικοινωνίας, έπειτα. Πέρα από την ακοή, όμως, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την επικοινωνία μας, όπως είναι η προσοχή και η ακουστική επεξεργασία. Συμβαίνει συχνά να παρατηρούμε πως παιδιά που ακούνε φυσιολογικά ή έχουν σωστά ρυθμισμένα ακουστικά βαρηκοΐας, δυσκολεύονται να μας καταλάβουν ή να απαντήσουν όταν τους μιλάμε.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Κάθε ήχος, χάρη στο ακουστικό σύστημα, φτάνει ως τον εγκέφαλό μας, μα είναι δουλειά της ακουστικής επεξεργασίας να τον αναγνωρίσει ως μουσική, γαύγισμα σκύλου, κελάιδισμα πουλιού, ανθρώπινη φωνή. Επί της ουσίας, ο άνθρωπος χρησιμοποιεί την ακουστική επεξεργασία ώστε να αναγνωρίσει και να κατανοήσει την ομιλία και τους λοιπούς ήχους στην καθημερινότητα, ανεξάρτητα από το πόσο καλά ακούει.
Σύμφωνα με το ICD-10 του World Health Organization, οι δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία ορίζονται ως Central auditory processing disorder (code H93.25),
δηλαδή Διαταραχές (Κεντρικής) Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΚΑΕ ή ΔΑΕ).
Όταν η ακουστική επεξεργασία έχει διαταραχθεί, παρατηρούμε πως το παιδί δυσκολεύεται:
-
να καταλάβει από πού ακούγεται ένας ήχος
-
να πει ποιος ήχος ακούστηκε πρώτος μεταξύ δύο
-
να καταλάβει τη χροιά στη φωνή του συνομιλητή
-
να ξεχωρίσει λέξεις που ακούγονται παρόμοια (π.χ τρένο – παίρνω)
-
να μιλήσει στο τηλέφωνο
-
να καταλάβει τι του λένε όταν υπάρχει θόρυβος στο περιβάλλον (δυνατή ένταση τηλεόρασης, παιδότοπος, τάξη)
Η εμφάνιση τους μπορεί να επηρεάζεται από μία σειρά παραγόντων, όπως είναι:
-
Συχνές εκκριτικές ωτίτιδες
-
Μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία, φάσμα αυτισμού, καθυστέρηση ομιλίας, ΔΕΠ-Υ
-
Βαρηκοΐα
-
Τραυματικές βλάβες στον εγκέφαλο
-
Γενετικοί λόγοι
Οι ΔΑΕ εμφανίζονται σε ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό, καθώς αφορούν το 7% του γενικού παιδιατρικού πληθυσμού, των παιδιών δηλαδή 0-18 ετών, και είναι πιο συχνά εμφανιζόμενες στα αγόρια.
Χαρακτηριστικά ύπαρξης ΔΑΕ
Τα παιδιά με ΔΑΕ εμφανίζουν χαρακτηριστικά που συχνά παρεξηγούνται ως προβλήματα συμπεριφοράς, προσοχής, μάθησης, ομιλίας ή ακοής. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε πότε ένα παιδί εμφανίζει στοιχεία ΔΑΕ, ώστε να το βοηθήσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Τα συμπτώματά τους μπορεί να παρουσιάζονται και σε άλλες διαταραχές, με τις οποίες μπορεί να συνυπάρχουν ή όχι, γεγονός που μας οδηγεί σε εξαιρετικά ακριβή παρατήρηση πριν τη διάγνωση.
Είναι, ωστόσο, αποδεδειγμένο πως ΔΑΕ εμφανίζουν:
Οι ΔΑΕ εμφανίζονται σε όλες τις βαρηκοΐες, επίκτητες ή εγγενείς, συνήθως σε βαθμό αντιστρόφως ανάλογο με τον χρόνο αποκατάστασης της ακοής. Είναι, λοιπόν, σημαντική η εξέταση ανίχνευσης ΔΑΕ, καθώς στόχος μας είναι η μεγαλύτερη ακουστική αντίληψη.
Αν έχετε εντοπίσει κάποιο από τα παραπάνω χαρακτηριστικά στο παιδί σας, προχωρούμε στην εξέταση ανίχνευσης των ΔΑΕ. Σημείο-κλειδί στις παιδικές δυσκολίες είναι η έγκαιρη αναγνώριση και πρώιμη παρέμβαση.
Η εξέταση για ΔΑΕ, βέβαια, απευθύνεται σε όλα τα παιδιά πριν ξεκινήσουν το Δημοτικό, ώστε να σιγουρευτούμε πως ξεκινούν τη σχολική τους ζωή στο έπακρο των δυνατοτήτων τους, χωρίς τον φόβο πως θα τους δυσκολέψει κάποια “αόρατη” διαταραχή.
Η διαδικασία αντιμετώπισης των Διαταραχών Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΑΕ) που εφαρμόζεται στο ακοολογικό μας κέντρο, σύμφωνα με τις οδηγίες του Κέντρου Ψυχοακουστικής του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, περιλαμβάνει τα παρακάτω τρία βήματα.
Η ανίχνευση και πρώιμη παρέμβαση στα παιδιά, ειδικά στις ηλικίες έως 12 ετών όταν και ωριμάζει το ακουστικό σύστημα του ανθρώπου, θεωρείται αναγκαία, ώστε να αναπτυχθούν αδιάσπαστες η προσοχή, η ομιλία, η ανάγνωση, η σχολική επίδοση, η κοινωνικοποίηση.
Η κατάλληλη παρέμβαση προσφέρει εγγυημένα στην αντιμετώπιση των δυσκολιών σε όλα τα παιδιά με ΔΑΕ, βοηθώντας τα να συμμετέχουν ενεργά κι πετυχημένα στην τάξη, το διάλειμμα, το σπίτι, τον παιδότοπο, τη ζωή.